Czy chodzi tutaj o magnetyczne przyciąganie, rozumienie się bez słów, podobieństwa, a może dobór poprzez fascynację przeciwnościami?
Otóż nie. Naukowcy wykazali, że nie chodzi o motyle w brzuchu, a to czy jesteśmy podobni czy różni, wcale o niczym nie przesądza.
Eksperci w zakresie terapii par – Dr. John i Julie Gottman – w oparciu o ponad 40 lat badań stwierdzili, że trwałe i szczęśliwe związki tworzą osoby, które rozwinęły pewien określony zestaw kompetencji.
Jak Gottmanowie podkreślają: jednym z najistotniejszych czynników jest REALNOŚĆ WZAJEMNYCH OCZEKIWAŃ.
Swoich oczekiwań możemy czasem nie dostrzegać, kiedy ulegamy zalewowi miłosnej euforii. Tak się cieszymy, że ktoś nas wybrał, zwrócił na nas uwagę i czujemy się przy nim wyjątkowi, że nie dostrzegamy, jaki jest naprawdę i jak to się ma do naszych potrzeb. Kiedy indziej – gdy jeszcze dobrze nie poznaliśmy siebie samego/samej – poszukujemy do pary osób w oparciu o zestaw przekonań i/lub niezaspokojonych potrzeb – i to niekoniecznie naszych własnych. Wtedy najczęściej podświadomie realizujemy oczekiwania, przekazy płynące od rodziców, naśladujemy znajomych, przyjmujemy “sposób na bliskość” zaproponowany przez partnera/kę, albo powielamy wybory naszych przodków.
Na terapii często rozmawiamy o tym, jak odchodzić od starych schematów, jak budować szczęśliwe związki. Niekiedy też szukamy odpowiedzi, dlaczego komuś dotychczas “nie wychodziło”. Bywa i tak, że na sesje przychodzą kochające się – ale cierpiące pary, szukające sposobu na odbudowę bliskości w związku.
Przeważnie w poszukiwaniu rozwiązań pomocne okazują się dla nas pytania:
- Czego potrzebujesz od swojego partnera?
- Jakich cech poszukujesz u drugiej osoby? A jakie osoby najczęściej wybierasz do bycia razem w związkach czy przyjaźni? Czy zauważasz jakiś wzorzec?
- Czego oczekujesz od związku? Co sam/a jesteś gotów/a robić, aby o swój związek dbać?
- Jaki rodzaj relacji Ciebie satysfakcjonuje?
- Jakie przekonania na temat związków, miłości, ról kobiecych i męskich, Ty i Twój/ja partner/ka otrzymaliście z rodzin pochodzenia? Czy to Wam odpowiada? Czy właśnie taki wzorzec chcecie zrealizować?
- Jakie umiejętności Twoje i partnera umożliwią zbudowanie trwałej, bezpiecznej, satysfakcjonującej relacji?
- Jaki masz styl przywiązania? A jaki styl przywiązania rozpoznajesz u swojego partnera/ki?
- Jaką rolę odgrywają wasze style przywiązania w budowaniu bliskości, w poszukiwaniu miłości?
- Na ile czujecie, że wyodrębniliście się ze swoich rodzin pochodzenia? Czy już żyjecie swoim własnym życiem? Czy stawiacie na własne cele?
- Jakie cele chcesz w swoim życiu realizować, co ci daje poczucie spełnienia? Jak podchodzi do tych celów Twój partner/partnerka?
- Co dla Was oznacza bycie w relacji? Jak definiujecie wierność, lojalność, wspieranie się?
- Jak blisko chcecie być ze sobą, a ile potrzebujecie przestrzeni? Co lubicie robić wspólnie, a co wolicie realizować osobno?
- Co was do siebie zbliża, a co oddala?
- Co to jest partnerstwo w bliskości? Jaką kto bierze odpowiedzialność za budowanie i rozwijanie relacji?
Podobne pytania zadaję na sesjach indywidualnych i na spotkaniach z parami. Uważam, że rozmowa na opisane powyżej tematy może okazać się ciekawa i pomocna zarówno z potencjalnym partnerem / partnerką, jak i z osobą, z którą już jesteśmy w związku. Niekiedy potrzebne okazują się również ćwiczenia terapeutyczne i rozwijające kompetencje interpersonalne, hipnoza kliniczna, trening wzmacniania zaufania i bliskości, poznanie własnego stylu wchodzenia w konflikty, identyfikacja toksyn utrudniających komunikowanie się, “ćwiczenie” budowania bezpiecznych, długofalowych więzi oraz określania granic.
Niektórzy doskonale znają swoje preferencje w tym zakresie i dobierają się według własnych potrzeb. Inni poszerzają wiedzę poprzez czytanie książek, udział w wykładach i webinarach. Są też sytuacje, w których to właśnie psychoterapeuta może wesprzeć osoby zgłaszające się na sesje indywidualnie lub też parę. Wtedy zazwyczaj pomaga w zdefiniowaniu osobistych oczekiwań i w nabyciu umiejętności weryfikacji czy te oczekiwania będą zaspokojone. Może też pomóc parze odkryć, jakie mechanizmy mogą utrudniać im szczęśliwe życie, poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia wzmocnić niektóre kompetencje i zbudować strategię bycia razem na warunkach istotnych dla obu stron, rozwinąć partnerstwo bliskości w parze.
Na zdjęciu – książka autorstwa A. Levine i R. Heller – “Partnerstwo bliskości. Jak teoria więzi pomoże ci stworzyć szczęśliwy związek”. Autorzy podkreślają, że nasze potrzeby dotyczące miłości, związane z przywiązaniem, są częścią naszej genetycznej konstrukcji i mamy do nich pełne prawo. Mamy też prawo być sobą w relacji. Na dłuższą metę naginanie się i odgrywanie kogoś, kim nie jesteśmy, może nam bardzo zaszkodzić. Tak – jeśli pozostajemy w relacjach, w których nie możemy być autentyczni, to rezygnujemy z siebie samego/samej, jednocześnie unieważniając własną tożsamość.
Udany związek powinien dawać nam poczucie spełnienia i spokój umysłu. Jeśli tak nie jest, to najpewniej są to sygnały ostrzegawcze, że albo odgrywamy w związku kogoś, kim w istocie nie jesteśmy, albo jesteśmy z kimś, kto zwyczajnie ma inne potrzeby i wyobrażenie na temat bycia w relacji, styl więzi, z którym jest nam trudno.
Oczywiście zakochanie to fajny, dający dużo pozytywnej energii stan. Jednocześnie urealnienie oczekiwań własnych i partnera/ki pozwala na rozwijanie siebie i relacji. Umożliwia również re-decyzję i świadome bycie razem lub dokonywanie dopasowanych wyborów w przyszłości.
- A Wy co sądzicie? Czy to ważne?
- Zgadzacie się z wynikami tych badań czy macie inne doświadczenia?
- A może macie jakieś pytania?
Piszcie – w przyszłości chętnie na to odpowiem mailowo lub poprzez post / artykuł: anna.owczarczyk@turangoct.pl
Bibliografia:
1) A. Levine, R. Heller, “Partnerstwo bliskości. Jak teoria więzi pomoże ci stworzyć szczęśliwy związek”, Wyd. Feeria, Wyd.I, Łódź 2022.
2) Badania na temat związków: The Gottman Institute | A research-based approach to relationships
Autor: Anna Pędzieszczak – Owczarczyk, psycholog, coach, psychoterapeuta w trakcie 4,5 letniego szkolenia w nurcie ericksonowskim. Pracuje coachingowo i psychoterapeutycznie z zespołami, osobami indywidualnymi i parami.
Wsparcie psychologiczne dla osób indywidualnych i par – tutaj
Coaching zespołów – tutaj